Gra w kloca (bughouse)
FICS jest jednym z najważniejszych internetowych miejsc spotkań graczy w kloca (bughouse). Serwerów obsługujących tę grę jest oczywiście więcej ale właśnie na FICS jest najwięcej chętnych do gry w tę odmianę szachów i chyba najwyższy poziom gry.
Poniższy artykuł zawiera zestaw wskazówek dotyczących gry w kloca na FICS. Nie opisuję tu zasad tej gry (kilka linków do stron na których się one znajdują zamieszczam pod koniec artykułu).
Potrzebne programy
Gra w kloca wymaga specjalnego wsparcia w programie klienckim. Chodzi przede wszystkim o obsługę bierek trzymanych w ręku (prezentacja co mamy w ręku i co ma w ręku przeciwnik) oraz partii partnera (prezentacja aktualnej sytuacji na planszy partnera, bierek w ręku u partnera i jego przeciwnika).
Tradycyjnie używanym do gry w kloca programem jest Thief, ostatnio rośnie popularność - także zapewniającego odpowiednią obsługę - BabasChess. Oba te programy są windowsowe, funkcjonują jednak także pod Linuxem przy użyciu Wine. Z natywnych programów linuxowych wsparcie dla gry w kloca oferuje Eboard.
Od biedy można grać w kloca także przy pomocy programów nie mających dla niego bezpośredniego wsparcia - obserwację partnera można zorganizować uruchamiając drugą kopię programu, logując się jako gość i obserwując tam partnera, dostawianie bierek natomiast wydawaniem odpowiednich poleceń jako komend. Jest to jednak znacznie mniej wygodne...
Użyteczna terminologia
Kilka często spotykanych określeń:
partner (w skrócie part)
osoba, która gra z nami w parze,
opponents (w skrócie opps)
para przeciwników,
lag
opóźnienie powodowane wolną komunikacją sieciową (dzięki mechanizmowi timeseal serwer uwzględnia jedynie czas jaki upłynął na maszynie klienta od otrzymania informacji o ruchu przeciwnika do wykonania własnego, czas transmisji przez sieć nie jest uwzględniany), w klocu konsekwencją zauważalnego laga jest rozsynchronizowywanie się zegarów (np. sytuacja, gdy na jednej planszy mamy zegary 0:35 i 0:20 - w sumie 55 sekund - a na drugiej 0:41 i 0:30 - w sumie 71 sekund czyli o kilkanaście więcej)
lagcheater
osoba podejrzewana o sztuczne wywoływanie laga (zwłaszcza w sytuacji, gdy jej lag nagle rośnie pod koniec partii albo gdy znajdzie się w zagrożonej pozycji) - tego typu oszustwa poważnie wypaczają grę, lagujący gracz zyskuje możliwość czekania na rozstrzygnięcie sytuacji na drugiej planszy jeśli jego sytuacja jest niekorzystna,
dump
nagłe porzucenie partnera spowodowane zdenerwowaniem (słabą grą, lagiem, ignorowaniem współpracy...)
hate
złość na partnera, dość popularne słowo w klocu.
Tak, kloc potrafi budzić duże emocje...
Przygotowanie się do gry
Zanim zaczniemy grać w kloca, musimy odpowiednio skonfigurować konto. Obejmuje to następujące operacje.
Poleceniem
set bugopen 1
otwieramy się na propozycje partnerstwa (tylko osobie mającej tę zmienną ustawioną można zaproponować partnerstwo). Zmienna ta ustawi się automatycznie, jeśli to my zaproponujemy komuś wspólną grę. Upewniamy się też przez
set open 1
że jesteśmy otwarci na propozycje gry.
Sprawdzamy, czy nasza zmienna formula dopuszcza grę w kloca - musimy dopuszczać wariant bughouse a także czas gry 3 0 (najpopularniejsze tempo gry w kloca na FICS).
Zapisujemy się na kanały poświęcone rozmowom o klocu:
+ch 24 +ch 93
(kanał 93 jest oficjalnym kanałem poświęconym klocowi, w praktyce jednak dyskusje toczą się głównie na kanale 24). Na obu tych kanałach rozmawiamy po angielsku!
Na czas gry wyłączamy wszelkie programy intensywnie obciążające sieć, jak FTP, aplikacje klienckie sieci P2P, ściąganie przez sieć filmów czy muzyki - działanie tego typu programów może spowodować znaczący lag, przy grze w kloca bardzo niemiło widziany.
Szukanie partnera
W kloca gramy w parach, więc zanim zaczniemy grać, musimy znaleźć partnera. Niestety nie ma tu mechanizmu podobnego do seek. Swoistym 'ręcznym' jego odpowiednikiem jest wysłanie informacji iż szukamy partnera na kanał bughouse:
tell 24 partner please
Jeśli jakiś gracz poszukuje aktualnie partnera i uzna naszą propozycję za interesującą, zaproponuje nam partnerstwo.
Drugim sposobem jest wpisanie polecenia
bug u
Powoduje ono wypisanie wszystkich graczy, którzy są zainteresowani grą w bughouse (mają ustawioną zmienną bugopen), a nie mają aktualnie partnera, w formie listy podobnej do poniższej:
2322 MrBug 1531 jock 814#pioneerknight 2145^Bobeskillz 1454^BlueBishop 609 silversteel 2128.Escaflone 1437 shoki ----^amateuratlast 2009#AHnig 1421 BoboVieri(SR) ----:ArwenUndomiel 1997:Alamar 1413^dragoncino ---- avrorra 1970:TheRaven 1413 nocturnus ----^Bellamy 1882^lordjack 1396#KnightMate ----^bipheta 1854 RubberDuck 1390 Rochester ----^Caissus 1837 MessyEmy(SR) 1352^aljosa ----^dantur
Graczom z tej listy możemy proponować partnerstwo. W dobrym tonie jest proponowanie partnerstwa graczom z rankingiem zbliżonym do naszego lub słabszym. Warto też rozważyć wcześniejsze zapytanie o chęć gry przy pomocy prywatnej rozmowy (tell Johny bug?).
Propozycję stworzenia pary z innym graczem wysyłamy poleceniem
partner Johny
Gracz, któremu złożono taką propozycję widzi powiadomienie typu
Bobby offers to be your bughouse partner; type "partner Bobby" to accept.
Jeśli sami otrzymaliśmy taką propozycję, akceptujemy ją bądź wspominanym w powiadomieniu poleceniem
partner Bobby
(oczywiście z odpowiednim pseudonimem), bądź też standardowym
accept
Propozycję partnerstwa odrzucamy podobnie jak każdą inną - poleceniem
decline
Raz zestawiona para rozgrywa zwykle dłuższą serię partii.
Parę rozwiązujemy poleceniem
partner
(bez parametru). Oczywiście kulturalnie jest uprzedzić partnera, że to zrobimy - i poinformować czemu.
Szukanie przeciwników i rozpoczynanie partii
Mając już partnera, możemy grać. Propozycję partii kloca składamy następującym poleceniem match:
match Alice 3 0 bug
Przy tym polecenie to może wydać którykolwiek gracz z pary, a wyzywanym może być także którykolwiek gracz z wyzywanej pary (zwykle warto wyzywać tak, by silniejszy grał z silniejszym ale nie jest to obowiązkowe). Gdy wyzwany gracz zaakceptuje wyzwanie, partia się rozpoczyna.
Uwaga: w klocu - inaczej niż w innych odmianach szachów na FICS - zegar jest uruchamiany od razu po rozpoczęciu partii! Gracze grający białymi nie powinni więc zwlekać z wykonaniem pierwszego ruchu a propozycję partii należy dawać/akceptować tylko gdy jesteśmy w pełni gotowi do gry.
Oczywiście musimy najpierw znaleźć sobie przeciwnika. Niestety, także tutaj nie ma odpowiednika polecenia seek, zamiast niego możemy posłużyć się kanałem bughouse:
tell 24 opponents please
(prośba o grę), jeśli jakaś para poszukuje przeciwników prawdopodobnie za chwilę zostaniemy wyzwani.
Innym sposobem jest wydanie polecenia:
bug p
Powoduje ono wypisanie wszystkich zestawionych par, które aktualnie z nikim nie grają, w formie listy podobnej do poniższej:
Partnerships not playing bughouse 1464 ottanik / 1349 skanker 1865 :Yankadi / 1520 knochenmuehle 1697 zybasty / 2065 Matejus 2005 stwlad / 1901 Tugoi 1770 .krunch(C) / 2272 ^SKAcz
Specjalne znaczki mają to samo znaczenie co przy komendzie who:
- . sygnalizuje gracza, który jest nieaktywny przez 5 minut lub więcej albo który ustawił zmienną busy,
- : gracza, który nie ma ustawionej zmiennej open, więc nie powinien być wyzywany.
Po wybraniu z listy jakichś przeciwników, wyzywamy ich poleceniem match - zwykle starając się wybrać jako rywali graczy o zbliżonym do naszego poziomie.
Wskazówki dotyczące przebiegu gry
Kluczowymi elementami gry w kloca są szybkość oraz zgranie z partnerem. Częstym błędem początkujących graczy jest granie bez zainteresowania przebiegiem gry na sąsiędniej desce a zwłaszcza ignorowanie wiadomości od partnera (przy grze w parze silniejszego gracza z słabszym, silniejszy gracz często będzie pomagał partnerowi, od sugerowania sposobu gry po podpowiadanie ruchów - jest to całkowicie legalne i zgodne z zasadami gry).
Do komunikacji z partnerem służy polecenie ptell, np.
ptell Help me
dla którego jest też dostępny skrótowiec - średnik, np.:
; Help me
Istnieje seria standardowych skrótów używanych w komunikacji z partnerem:
| Skrót | Znaczenie |
|---|---|
| ++ | daj coś (zbij lub wymień jakąś bierkę) |
| -- | nie dawaj (unikaj wymian) |
| +N | daj skoczka (tj. postaraj się o wymianę, w której zbijesz skoczka) |
| +B | daj gońca |
| +R | daj wieżę |
| +Q | daj hetmana |
| +p | daj piona |
| -N | nie dawaj skoczka (tj. unikaj wymian, w których przeciwnik mógłby zbić skoczka) |
| -B | nie dawaj gońca |
| -R | nie dawaj wieży |
| -Q | nie dawaj hetmana |
| -p | nie dawaj piona |
| sit | nie graj (czekaj) |
| go | graj (rusz się jak najszybciej) |
Partia kończy się gdy którykolwiek z czwórki graczy zostanie zamatowany, podda się lub też skończy się mu czas - jego para przegrywa. Ewentualny remis musi zostać uzgodniony na obu planszach niezależnie (w praktyce zdarza się to głównie w przypadku wiecznego szacha). Warto pamiętać o specyficznym dla bughouse zachowaniu w sytuacji mata: o ile mat nie został dany skoczkiem albo też dany z pola sąsiadującego z królem, istnieje możliwość dostawienia z ręki bierki, która zasłoni króla - nawet, jeśli w danym momencie gracz tej bierki nie posiada, jego partner może ją zdobyć!
Partia bughouse nie może zostać odłożona i wznowiona, rozłączenie się któregoś z graczy definitywnie ją kończy (ze względu na ograniczenia techniczne serwera w razie rozłączenia się któregoś z graczy może być potrzebne anulowanie partii poleceniem abort czy sabort).
Polecenie say powoduje skierowanie wypowiedzi do partnera i obu przeciwników.
Ranking kloca
Kloc ma na FICS swój wydzielony ranking. Przy tym jest to ranking indywidualny (a nie ranking par). Na potrzeby wyliczania wpływu partii bughouse na ranking brany pod uwagę jest średni ranking pary (dlatego np. zwycięstwo w parze z słabym graczem jest więcej warte niż zwycięstwo w parze z kimś mocnym).
Listę najlepszych klocarzy na serwerze można obejrzeć wydając polecenie:
hbest B
Oglądanie cudzych partii
Oczywiście można oglądać partie kloca rozgrywane przez innych graczy. Polecenie
bug g
prezentuje listę toczących się partii, oglądać partię zaczynamy standardowym poleceniem
observe 47
Ponieważ jednak partie kloca są bardzo dynamiczne i trwają krótko, wygodniej jest zwykle obrać sobie jakiegoś gracza i wydać polecenie
follow Johny
co spowoduje, że będziemy oglądać wszystkie jego kolejne partie. Zaprzestajemy tego typu śledzenia poleceniem
follow
Polecenia kibitz/whisper w trakcie partii bughouse są kierowane do wszystkich osób oglądających dowolną spośród obu partii stanowiących mecz kloca.
Więcej informacji
Polskie strony poświęcone klocowi:
http://strony.aster.pl/zakrzu/
Strona Marcina Zakrzewskiego (reguły gry a także trochę informacji o taktyce i strategii).
Kilka interesujących linków anglojęzycznych:
Baza partii kloca rozegranych na FICS.
http://www.mydomainnameisbiggerthanyours.com/bug/index.mason
Statystyki graczy (liczone dla osób które rozegrały przynajmniej 1000 partii).
Forum dyskusyjne klocarzy (anglojęzyczne).
Kloc w Europie.