Podstawy
Polsko angielski słowniczek szachowy - podstawowa terminologia.
Strony
Przeciwnik | Opponent | |
Białe | ![]() |
White |
Czarne | ![]() |
Black |
Figury
Król | ![]() ![]() |
King |
Hetman | ![]() ![]() |
Queen (królowa, więc she) |
Wieża | ![]() ![]() |
Rook |
Goniec | ![]() ![]() |
Bishop (biskup, stąd krzyżyk) |
Skoczek | ![]() ![]() |
kNight (rycerz) |
pion | ![]() ![]() |
pawn |
Dużą literą wyróżniłem litery stosowane w zapisie.
Ciężkie figury | ![]() ![]() |
Major pieces, Heavy pieces |
Lekkie figury | ![]() ![]() |
Minor pieces, Light pieces |
Nazwy kolorów po prostu dodajemy przed nazwą figury, np. biały goniec to white bishop.
Nazwy związane z położeniem
Białopolowy goniec | ![]() ![]() |
Light bishop, Light-square bishop |
Czarnopolowy goniec | ![]() ![]() |
Dark bishop, Dark-square bishop |
Stosowana jest często odfigurowa terminologia określająca położenie pionków:
Pionek brzegowy (stojący w kolumnie a lub h) | Rook pawn |
Pionek stojący w kolumnie b lub g | Knight pawn |
Pionek stojący w kolumnie c lub f | Bishop pawn |
Pionek centralny (stojący w kolumnie d lub e) | Central pawn |
Nazwy te należy rozumieć następująco: rook pawn to pionek stojący w kolumnie, w której zaczyna grę wieża, knight pawn to pionek stojący w kolumnie, w której zaczyna grę skoczek - itp.
Tak więc rook and knight pawn versus a rook to określenie końcówki, w której wieża i pionek b (lub g) próbują pokonać samotną wieżę.
Ruchy
Podobnie jak po polsku rozróżniamy zwykły ruch i bicie.
Ruch | Move |
Bicie | Capture |
Niepoprawny ruch | Illegal move |
Niekiedy stosuje się określenie half-move lub ply dla pojedynczego ruchu jednego gracza, wtedy move oznacza ruch białych i ruch czarnych.
Określenia specjalnych ruchów:
Roszada | Castle |
Krótka roszada | Castle short |
Długa roszada | Castle long |
Bicie w przelocie | En passant |
Uwaga: castle jest czasownikiem, piszemy więc na przykład white plans to castle long (białe planują długą roszadę) albo black castled (czarny zroszował).
Przemiana | Promotion |
Pole przemiany | Queening square |
Promocja na bierkę inną niż hetman to underpromotion.
Szach | Check |
Mat | Checkmate, Mate |
Pat | Stalemate |